Limes (granična vrijednost), označimo ga s $L$, je broj oko kojeg se nalazi beskonačno mnogo članova nekog niza $a_n$. Drugim riječima, bez obzira koliko se malo udaljimo od $L$, koliko malu okolinu gledamo, uvijek će u njoj biti beskonačno puno članova niza. Zapišimo oznaku za limes. Čitamo: "limes niza $a_n$ je $L$, kada $n$ teži (ide, pustimo) u beskonačnost".

$ \lim \limits_{x \rightarrow \infty} a_{n}=L $
Limes_niza_pravac_-_mobile_1bc29b255416910f4aabd334a415600a1887b774e

Ako niz $a_n$ ima limes, onda je taj niz konvergentan, i konvergira prema $L$.

Ako niz $a_n$ nema limes, onda je taj niz divergentan.

Limes_niza_tockice_-_mobile_e110ee5a-76a9-4934-a054-f6e9f9a0e9d7 (1)0158ea00a3187ce2c2040d2b0ea6da2a6b682887

Limes koji teži u beskonačnosti

Niz $(a_n)$ teži u beskonačnost ako za bilo koji broj, bez obzira koliko velik, postoji beskonačno mnogo članova niza koji su veći od njega.

Slično, teži u minus beskonačno ako za proizvoljno mali broj možemo naći beskonačno puno članova niza koji su još manji od njega.

$ \lim \limits_{x \rightarrow \infty} a_{n}= \pm \infty $

Za niz kažemo da je konstantan ako su mu svi članovi isti. Niz $(a_n)$ gdje je $a_n$ uvijek jednak nekom broju $c$ ima limes i $\lim \limits_{x \rightarrow \infty} a_n= \lim \limits_{x \rightarrow \infty} c=c$.

Za aritmetički niz $(a_n)$ s razlikom $d>0$ vrijedi $\lim \limits_{x \rightarrow \infty} a_{n}=\infty$.

Ako je $d<0$, onda je $\lim \limits_{x \rightarrow \infty} a_{n}=-\infty$.

Za geometrijski niz $(a_n)$ s kvocijentom $|q|<1$ vrijedi $\lim _{n \rightarrow \infty} a_{n}=0$.

Ako je $q>1$, niz je divergentan, tj. $\lim \limits_{x \rightarrow \infty} a_{n}=\infty$.

Ako je $q \leq -1$ limes ne postoji.

Ako je $q=1$, niz je konstantan pa i konvergentan.

Računanje s limesima

$ \text{Ako }\lim \limits_{x \rightarrow \infty} a_{n}=\infty, \text { onda je } \lim \limits_{x \rightarrow \infty} \frac{1}{a_{n}}=0 $
$ \lim \limits_{x \rightarrow \infty}\left(a_{n} \pm b_{n}\right)=\lim \limits_{x \rightarrow \infty} a_{n} \pm \lim \limits_{x \rightarrow \infty} b_{n} $
$ \lim \limits_{x \rightarrow \infty} (c \cdot b_{n})=c \cdot \lim \limits_{x \rightarrow \infty} b_{n} $
$ \lim \limits_{x \rightarrow \infty}\left(a_{n} \cdot b_{n}\right)=\lim \limits_{x \rightarrow \infty} a_{n} \cdot \lim \limits_{x \rightarrow \infty} b_{n} $
$ \lim \limits_{x \rightarrow \infty} \frac{a_{n}}{b_{n}}=\frac{\lim \limits_{x \rightarrow \infty} a_{n}}{\lim \limits_{x \rightarrow \infty} b_{n}} $
PRIPREME ZA MATURU

Složi svoju kombinaciju i uštedi do

140 eura!

ŠTO ČEKAŠ?

Isprobaj potpuno besplatno!

Registracijom dobivaš besplatan*
pristup dijelu lekcija za svaki predmet.

*Besplatan pristup ne zahtijeva unos kartice.
Online pripreme za maturu i instrukcije za srednju školu. Dostupno 24/7.
© 2023, Gradivo.hr